Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 12 yıl aranın ardından Irak’ı ziyaret etti. Irak’ta önce Cumhurbaşkanı Abdullatif Reşid ile bir araya gelen Erdoğan, daha sonra Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile baş başa görüşme gerçekleştirdi. İki ülke arasında 26 anlaşma imzalanan ziyarette Erdoğan Sudani ile birlikte ortak açıklama yaptı. Erdoğan, ziyaretin “Yeni bir başlangıç” olduğunu vurguladı.
Ziyaretin ve imzalanan anlaşmaların, Türkiye-Irak münasebetlerinde yeni bir dönüm noktasını teşkil edeceğine vurgu yapan Erdoğan şöyle devam etti: “Sayın Başbakanla birlikte altına imza attığımız ‘Ortak İşbirliği İçin Stratejik Çerçeve Anlaşması’ sağlam bir yol haritasını teşkil ediyor. Metinle, güvenlik/ terörle mücadele, ekonomi/ ticaret, enerji, ulaştırma, çevre, sınıraşan sular, sağlık, eğitim gibi pek çok alanda teknik müzakerelerin sürdürülmesini ve takibini sağlayacak ‘Ortak Daimi Komiteler’ kurulmasına karar verdik. Ayrıca güvenlikten ticarete, ulaştırmadan tarıma, pek çok başlıkta akdedilen metinler, ilişkilerimizin ahdi zeminini güçlendirirken yeni iş birliği imkânlarını da beraberinde getirecektir. İmza altına aldığımız anlaşmaların bihakkın hayata geçirilmesi için de gereken koordinasyonu sağlayacağız. Görüşmelerde Türkiye-Irak ilişkilerini geniş bir yelpazede ele aldık.”
“Güvenlik ve terörle mücadelede iş birliği, en önemli gündem maddelerimizden birini oluşturdu. Irak topraklarından Türkiye’yi hedef alan terör örgütü PKK’ya ve uzantılarına karşı atabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik. PKK’nın Irak’ta ‘yasaklı örgüt’ ilan edilmesini memnuniyetle karşıladık. Resmen terör örgütü ilan edilerek, Irak topraklarındaki varlığının en kısa zamanda sonlanacağına olan güçlü inancımı bu vesileyle mevkidaşlarımla paylaştım. Bu, komşuluk ve kardeşlik hukukumuzun da gereğidir. Irak Hükümeti’nin bu doğrultuda atacağı her adımda ihtiyaç duyacağı tüm desteği sağlamaya hazırız. FETÖ’yle ortak mücadeleye dair beklentilerimiz de bu kulvardaki gündem başlıklarımızdan birini teşkil etti.”
“Irak, önde gelen ticaret ortaklarımızdandır. Geçtiğimiz yıl 20 milyar dolar seviyesinde seyreden ticaret hacmimizi daha üst seviyelere taşımak istiyoruz. Başbakanla bu çerçevede atılacak adımları ele aldık. Ticaretimizin önündeki suni engellerin ortadan kaldırılması noktasında yapılabilecekleri değerlendirdik. ‘Kalkınma Yolu Projesi’nin bu hedef bakımından hayati önemine değindik. Başta Irak’ın olmak üzere, tüm bölgemizin istikrarına ve refahına büyük katkı sunacak bu stratejik planlamaya dair kararlılığımızı, imzaladığımız Mutabakat Muhtırası’yla perçinlemiş olduk.”
“Irak’a yönelik siyasetimizde farklı etnik, mezhebi veya dini kesimler arasında ayrım gözetmediğimizin bilinmesini isterim. Hangi etnik kökene ve mezhebe mensup olursa olsun Irak halkı bizim kardeşimizdir, dostumuzdur. Tüm Irak’ı bir bütün olarak görüyor ve Irak’ın demografik zenginliğine büyük değer veriyoruz. İnşallah Irak’la ilişkilerimize dostluk, kardeşlik ve komşuluk hukuku açısından bakmaya devam edeceğiz. Geçmişte olduğu gibi iyi ve kötü günlerinde Iraklı kardeşlerimizin yanında olmayı sürdüreceğiz. Bölgesel gelişmeler açısından kritik bir dönemde gerçekleşen ziyaretimin yeni başlangıçlara vesile olacağına inanıyorum.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Irak Başbakanı Sudani himayesinde Irak, Türkiye, Katar ve BAE arasında, Kalkınma Yolu Projesi’nde iş birliğine ilişkin 4’lü mutabakat zaptı imzalandı. Bağdat’taki Hükümet Sarayı’nda imzalanan mutabakat zaptı, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Irak Başbakanı Sudani himayesinde gerçekleşti. İmza töreninde Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Irak Ulaştırma Bakanı Rezzak Muhaybis, Katar Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı Casim bin Seyf es- Sulayti ile BAE Enerji ve Altyapı Bakanı Süheyl Muhammed el-Mezrui de hazır bulundu.
Başbakan Sudani “Türkiye ve Irak’ın istikrarını sağlayacak güvenlik iş birliğinde mutabık kaldık. Irak topraklarından başka bir ülkeye saldırı düzenlenmesine izin veremeyiz. Irak ve Türkiye’nin güvenliği bölünmez bir bütündür” dedi.
Irak Cumhurbaşkanı Reşid ile yapılan görüşmede, Türkiye ve Irak ikili ilişkileri, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları, bölgesel ve küresel meseleler ile terörle mücadele konuları ele alındı. Erdoğan, Türkiye’nin terör örgütü PKK ile mücadele konusunda Irak’tan beklentilerinin bulunduğunu, Irak’ın terörün her türlüsünden arındırılması gerektiğini ifade eden Erdoğan, Bağdat ile Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi arasındaki ilişkilerin rayına girmesinin ve Türkmenlerin hak ettiği konuma ulaşmalarının Irak’ın istikrarı için önemli olduğunu da belirtti.
Su konusunda Irak’ın yaşadığı sıkıntıların farkında olduklarını ifade eden Erdoğan, “Şu bir gerçek ki, iklim krizi ve kuraklık, Irak’ı olduğu kadar, Türkiye’yi ve dahi bütün dünyayı olumsuz etkiliyor. Ayrıca su miktarı kadar, israfın önüne geçilerek suyun verimli kullanılması da önemlidir. Tesis ettiğimiz ‘Ortak Daimî Komite’, su alanındaki iş birliğimizi, akılcı, bilimsel temelde ve ortak çıkarlarımızı dikkate alarak daha ileri taşıyacak. Görüşmelerimizle ayrıca, enerji, sanayi, sağlık, eğitim, bilim, turizm ve diğer başlıklarda da mevcut iş birliğimizin geliştirilmesine yönelik ortak irademizi bir kez daha teyit etmiş olduk” ifadelerini kullandı.
Ziyaretin, Filistin’de yaşanan insanlık dramının yansımaları altında gerçekleştiğini ifade eden Erdoğan, şunları söyledi: “Gazze’de akan kanın durması için elimizden geleni yapıyoruz. Atabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik. İ1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin Devleti’nin kurulması, bölge barışının anahtarıdır. Bu amaç doğrultusunda çalışmaya devam ediyoruz.”
Irak’ın başkenti Bağdat ile Erbil’de, Erdoğan’ın zyareti nedeniyle cadde ve sokaklara Türk bayrakları asıldı. Bağdat’ta, Şeyh Abdulkadir Geylani türbesinin bulunduğu caddeye, Türkçe ve Arapça “Ziyaretinizden onur duyduk” yazılı pankartlar yerleştirildi. Pankartlarda yan yana Irak ve Türk bayraklarına da yer verildi. Erbil’de de cadde ve sokaklara Türk bayrakları asılırken Erbil Kalesi’ne Türk bayrağının görüntüsü yansıtıldı. Başta Serbasti ve Gulan olmak üzere birçok caddede billboardlara İngilizce “Hoş geldin Başkan Erdoğan” yazılı afiş asıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Bağdat’ın ardından Erbil’e gitti. Erdoğan havalimanında Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ve IKBY Başbakanı Mesrur Barzani tarafından karşılandı. Tören kıtasını selamlayan, Erdoğan daha sonra IKBY Başkanlık Sarayı’na geçti. Erdoğan, burada Neçirvan Barzani ve Mesrur Barzani ile görüştü. Heyetler arası yapılan görüşme basına kapalı gerçekleşti. Erdoğan daha sonra da Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanı Mesut Barzani’yi kabul etti.
